Vroom’un Beklenti Teorisi Nedir?

Bu yazı, Victor Vroom’un Beklenti Teorisini açıklamaktadır. Okuduktan sonra bu güçlü motivasyon teorisinin tanımını ve temellerini anlayacaksınız.

Vroom’un Beklenti Teorisi nedir?

1964’te Kanadalı psikoloji profesörü Victor Vroom, Beklenti Teorisini geliştirdi. İçinde, insanların motivasyonunu inceledi ve bunun üç faktöre bağlı olduğu sonucuna vardı: beklenti, araçsallık ve değerlik. Abraham Maslow ve Frederick Herzberg, insanların ihtiyaçları ile gösterdikleri çabalar arasındaki ilişkiyi de araştırdı. Vroom, insanların gösterdiği çaba, performansları ve nihai sonucu birbirinden ayırır. Teorisi öncelikle bir çalışma ortamındaki motivasyonla ilgilidir. Çalışanlar işlerinde seçim yapabildiklerinde, Victor Vroom çoğunlukla onları en çok motive eden şeyi seçeceklerini savunuyor.

Vroom’un Beklenti Teorisinin 3 bileşeni nelerdir: Motivasyonel kuvvet formülü

Victor Vroom motivasyon kuvvetini hesaplamak için bir formül kullanır:
Motivasyonel kuvvet=Beklenti x Araçsallık x Değerlik

Sonraki paragraflarda farklı bileşenler daha ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

Beklenti

Bu durum çalışanların kendi çabalarından ne beklediği ve iyi performansla olan ilişkiyle ilgilidir. Bu beklentinin bir kısmı, yaşadığı zorluk seviyesidir. Bir kuruluş, çalışanı mümkün olan en iyi performansını göstermesi için hangi faktörlerin motive edebileceğini bularak buna yanıt verebilir. Bu faktörler tesisler, eğitim veya çalışanlarının güvenini inşa eden bir süpervizörün desteği olabilir. Victor Vroom, genel olarak daha fazla çabanın daha iyi performansa yol açtığını belirtiyor. Çalışanlar, görevlerini düzgün ve hızlı bir şekilde tamamlarlarsa, onlara sulu bir havuç ikram ederek çaba göstermeleri için teşvik edilebilir. Elbette emrinde doğru kaynaklara sahip olmaları, çalışanların gerekli becerilere sahip olması ve yönetimin doğru düzeyde destek sağlaması da önemlidir.

Enstrümantalite

Her çalışan, makinedeki bir dişli ve iş sonuçlarına katkıda bulunan bir araçtır. Bu açıdan bakıldığında, araçsallığı kavramak zor değil. Çalışanın performansının istenen sonucu elde edecek kadar iyi olması ile ilgilidir. Bir kuruluş, bonuslar veya terfi gibi ek ödüller vaatlerini fiilen yerine getirerek bunu teşvik edebilir. Çalışan, iyi performans gösterirse, sonuçlar için takdirin gösterileceğine inanmalıdır. Ödül süreci boyunca şeffaflık, araçsallık için önemli bir koşuldur.

Değerlik

Çalışanların elde ettiği nihai sonuç, her birey tarafından farklı şekilde değerlendirilir. Bu değer, kendi temel ihtiyaçlarına dayanmaktadır. Bu yüzden bir kuruluşun bir çalışanın neye değer verdiğini ve kişisel ihtiyaçlarının neler olduğunu öğrenmesi iyi bir fikirdir. Biri paraya değer verirken, bir diğeri daha fazla tatil gününe değer verir.

Vroom’un Beklenti Teorisi: Bireysel faktörler

Victor Vroom’a göre davranış, alternatifler arasından bilinçli bir seçimin sonucudur. Çalışanlar, çok az çabayla işlerinden mümkün olan en fazla keyfi almayı tercih ederler. Ulaşılması gereken hedeflerde ve çalışanların davranışlarında bireysel faktörler büyük rol oynar. Örneğin, bir çalışanın kişiliğini, bilgi ve becerilerini ve kendi yeteneklerinden beklentilerini düşünün. Bunlar birlikte, çalışanın belirli bir şekilde hareket etmesini sağlayan motive edici bir güç oluşturur. Bireysel çaba, performans ve motivasyon her zaman birbiriyle bağlantılıdır. Çalışanları uygun şekilde motive etmek için Vroom, çaba ve performans arasında pozitif bir ilişki olmasının çok önemli olduğunu savunuyor.

Algı

Algı, Vroom’un Beklenti Teorisinde önemli bir faktördür. Bir kuruluş, bir işveren olarak çalışanlarına, onları yeterince motive etmek için ihtiyaç duydukları her şeyi sunduğunu algılayabilir. Örneğin, endüstri ortalamasının %10 üzerinde bir maaş, fazladan 10 gün izin, eğitim programları veya kariyer fırsatları. Fakat tüm çalışanlar bununla yeterince motive olmayacak; her bireyin farklı bir algısı vardır. Yöneticilerinin daha fazla desteğini takdir edecek çalışanlar olabilir. Bir kuruluş bu açıdan başarısız olursa çalışanların daha az motive olma ihtimali vardır. Vroom’un Beklenti Motivasyon Teorisi, her zaman çalışanın ödüllere olan kişisel ilgisiyle ilgili değildir. Aynı zamanda çalışanların performansları ve vereceği sonuçla ilgili olan derneklerle de ilgilidir.

Vroom’un Beklenti Teorisinin Uygulaması

Vroom’un Beklenti Teorisine göre, ödül onlar için daha kişisel bir değere sahip olduğunda, çalışanların işteki çabalarını artırmasını bekleyebilirsiniz. Çabaları ile sonuçlar arasında bir bağlantı olduğu gerçeğinin daha fazla farkında olacaklar. Bu durum hem kuruluşun hem de çalışanın aşağıdaki üç süreçten haberdar olması gerektiği anlamına gelir:

Bu koşullardan biri karşılanmazsa, çalışanı motive etmek zordur. Özellikle son kısım sorun haline gelebilir. Bu yüzden bir kuruluş, çalışanlarıyla birlikte bireysel çalışanların değerini ödüllendiren bir şey bulmalıdır; hangi ödüller onları motive eder. Beklenti Teorisi bunun çalışanlar için hiçbir şekilde en önemli faktör olmadığını gösterse de kuruluşlar genellikle finansal ikramiyeleri çalışanları motive etmenin en iyi yolu olarak görür. Bu yüzden finansal bir prim sunmak ile bireysel çalışanlara göre özel olarak tasarlanmış net bir performans standardı belirlemek arasında uygun bir denge olmalıdır.

Ne düşünüyorsunuz?

Beklenti Teorisi ile deneyiminiz nedir? Pratik açıklamayı tanıyor musunuz yoksa daha fazla eklemeniz mi var? Kendinizi ve başkalarını motive etmek için başarı faktörleriniz nelerdir?

Düşüncelerinizi ve bilginizi aşağıdaki yorum kutusunda paylaşabilirsiniz.

Bu makaleyi beğendiyseniz, modeller ve yöntemler hakkındaki en son gönderiler için bültenimize kaydolabilirsiniz.

Kaynakça