Bu yazı, Ikujiro Nonaka ve Hirotaka Takeuchi tarafından geliştirilen SECI Bilgi Boyutları Modeli kavramını açıklamaktadır. Model, organizasyonların her seviyesinde meydana gelen bilgi paylaşımı ve bilgi dönüştürme süreciyle ilgilidir. Okuduktan sonra bu bilgi teorisinin temellerini anlayacaksınız.
SECI Bilgi Boyutları Modeli nedir?
Model, bilgi yaratmanın doğal mekanizmasını ve böyle bir sürecin nasıl yönetilebileceğini anlamak için Ikujiro Nonaka ve Hirotaka Takeuchi tarafından tasarlandı. SECI Bilgi Boyutları Modeli, bilginin nasıl birleştirilebileceğine ve aktarılabileceğine ve dolayısıyla organizasyonda bilginin nasıl paylaşılacağına ilişkin dört yolu tanımlar. Bu yollar daha sonra temel bilgi yaratma fikrinin bir açıklamasının ardından aşağıda açıklanmaktadır.
SECI Bilgi Boyutları Modeli iki tür bilgiye dayanmaktadır, açık bilgi ve zımni bilgi. Açık bilgi, başkalarına kolayca aktarılabilen ve kolayca kodlanabilen, değerlendirilebilen ve sözlü hale getirilebilen bilgiyi ifade eder. Kitaplardan, makalelerden, belgelerden ve veri tabanlarından elde edilen bilgiler buna bir örnektir. Bu tür bilgiler kolayca alınabilir, depolanabilir, sözlü hale getirilebilir ve başkalarına aktarılabilir. Örtük bilgi, Açık Bilginin tam tersidir. Başkalarına aktarılması zor olan ve kodlaması, değerlendirmesi ve sözlü hale getirmesi zor olan bilgiyi ifade eder. Çoğu zaman deneyime dayalıdır ve değerleri, becerileri ve yetenekleri içerir.
Bir örnek, bir dili konuşma becerisidir. Dillerin kuralları gereği, bir dil öğrenmek zordur ve konuşmak ve yazmak için belirli bir düzeye ulaşmak için zaman gerektirir. Bu yüzden pratik yapmadan bu bilgiyi başkalarına aktarmak neredeyse imkansızdır.
Ikujiro Nonaka, bilgi yaratımı için iki boyut, epistemolojik boyut ve ontolojik boyut ele alır. Epistemolojik boyut, zımni bilgiyi açık bilgiye dönüştürür ve bunun tersi de geçerlidir ve ontolojik boyut, bilginin bireylerden gruplara ve organizasyonlara dönüştürülmesini vurgular. Ek olarak SECI Bilgi Boyutları Modeli, bilginin zımni ve açık bilgi arasındaki bir dönüşümle yaratıldığını varsayar ve bu yüzden organizasyonlarda dört bilgi dönüşümü modunu tanımlar.
Bilgi uygulama, işbirliği, etkileşim ve öğrenme yoluyla sürekli olarak elde edildiğinden ve dönüştürüldüğünden, SECI Bilgi Boyutları Modeli, modelde bir sarmal görselleştirir. Bu yüzden model, tüm organizasyonlarda yer alan sürekli bir süreç olduğunu ortaya koymaktadır.
Bilgi dönüşüm modları
Sosyalleşme
Bu seviyede, bilgi zımnen zımni hale dönüştürülür. Bilgi ayrıca uygulama, rehberlik ve gözlem yoluyla aktarılır ama bilgi çoğu kez bir diyalog yoluyla elde edilir. Süreç, belirli bir bilgiye sahip olmayan ancak bilgiyi bilgiye sahip birinden alan biriyle başlar. Dönüşüm temelde bize teknik becerilerin sosyalleştirilebileceğini söylüyor. Bu durum bireylerin etkileşim, gözlem ve uygulama yoluyla bilgiyi paylaşabileceği anlamına gelir.
Dışsallaştırma
Bu düzeyde, bilgi zımnen açıklığa dönüştürülür. Bu işleyişin mekanizması zor olabilir çünkü bazen zımni bilgi kodlanamaz. Fakat kodlanmış olabileceğini, zımni bilginin kelimelerle belirtildiğini ve kuruluştaki üyeler arasında kolayca paylaşılabilmesi için kılavuzlara veya diğer belgelere konulduğunu varsayalım.
Kombinasyon
Kombinasyon, kavramları bir bilgi sistemine sistematikleştirme sürecidir. Bu düzeyde, bilgi açıktan aşikara dönüştürülür. Bu durum kitaplar, belgeler, notlar gibi mevcut kaynakların kullanıldığı ve örneğin bir rapor gibi yeni bilgiler oluşturmak için birleştirildiği anlamına gelir. Bu bilgi dönüştürme modu, ek olarak, online veri tabanları tarafından birçok kez kolaylıkla kolaylaştırılır, çünkü açık bilgi her yerde online olarak mevcuttur. Yüksek öğrenim harika bir örnektir çünkü okulda mevcut bilgi yeni bilgi yaratmak için kullanılır.
İçselleştirme
İçselleştirme sürecinde açık bilgi zımni bilgiye dönüştürülür. Açık bilgi kaynaklardan türetilir ve elde edilen bilgilerin işlenmesiyle öğrenilir. Bilgi daha sonra içselleştirilir, yani mevcut bilgi değiştiriliyor demektir. İçselleştirme, bireyler yaşadıklarını okuyup yazdıklarında gerçekleşir. Bu süreç ayrıca, organizasyon açık belgeleri paylaştığında gerçekleşir, böylece çalışanlar okuyarak ve sonunda yaparak öğrenebilirler.
SECI Bilgi Boyutları Modeli’nin pratik örneği
Açıklandığı gibi, bilgi paylaşımı her düzeyde ve farklı organizasyon türlerinde sürekli olarak gerçekleşir. Aşağıdaki Michelin yıldızlı bir restoranda stajyer olan Katherine örneğini ele alalım.
Sosyalleşme
Katherine en iyi şeflerin yanında çalışıyor. Deneyimli aşçılar tarafından yönlendirilir ve yönlendirilir ve bu yüzden, nasıl iyileştirilebileceği konusunda sürekli geri bildirim alır. Katherine dinleyerek, gözlemleyerek ve yaparak öğrenir. Tüm bilgiler etkileşim yoluyla aktarılır ve bu yüzden zımni bilgi paylaşımı gerçekleştirilir.
Dışsallaştırma
Birkaç ay stajyer olarak çalıştıktan sonra, Katherine şimdi belirli pişirme tekniklerini ve birkaç yemek yapmayı öğrendi. Örneğin meze konusunda uzmanlaşmıştır ve yemekleriyle ilgili olumlu geri bildirimler almıştır. Katherine, mezeler için mini bir yemek kitabı tasarlamaya karar verir. Öğrendiği tarifleri yazıyor ve bulaşıkları yapmak için gerekli malzemeleri ve gerekli adımları içeriyor. Daha sonra çalışmaları hakkında geri bildirim almak için mini yemek kitabını okuldaki sınıfıyla paylaşıyor. Katherine’in zımni bilgisi şimdi sınıfıyla paylaştığı kitabında kodlanmıştır.
Kombinasyon
Katherine daha sonra sınıfından yemek kitabının bazı yemekleri başarılı bir şekilde oluşturmak için belirli makinelerin nasıl çalıştığına dair bilgi eksikliği olduğunu iddia eden geri bildirim aldı. Bulaşıkları yapmak için gerekli olan farklı makinelerin online kılavuzlarını karşılaştırmaya karar verdi. Daha sonra metinleri ve simgeleri standartlaştırdı ve mini yemek kitabına eklemek üzere bir özet yaptı, böylece insanlar farklı türdeki makinelerin tüm kılavuzlarını okumak zorunda kalmasınlar. Katherine’in online veritabanlarını kullanması kitabını düzenlemesini sağladı. Dolayısıyla, kitabına eklemek üzere bir özet oluşturmak için mevcut bilgiyi kullandığı için açıktan bilgiye dönüşüm gerçekleşmiştir.
İçselleştirme
Katherine, yerleştirilmesinde ve sonrasında yaptığı çalışmalarla takdir gördü. Daha sonra okulundaki birinci sınıf öğrencilerine ders vermesi ve onlara yardımcı olması istendi. Çalışmasında, araştırmasında ve deneyiminde edindiği bilgiler artık diğer öğrencilerle paylaşılabilir Katherine şu anda yeni öğrencilere ders vererek açık bilgisini zımni bilgiye dönüştürüyor.
Ne düşünüyorsunuz?
SECI Bilgi Boyutları Modeli’nin pratik açıklamasını biliyor musunuz yoksa daha fazla eklemeniz mi var? Kuruluşunuz bu modeli kullanıyor mu? Paylaşmak istediğiniz ipuçları ve püf noktaları var mı?
Düşüncelerinizi ve bilginizi aşağıdaki yorum kutusunda paylaşabilirsiniz.
Bu makaleyi beğendiyseniz, modeller ve yöntemler hakkındaki en son gönderiler için bültenimize kaydolabilirsiniz.
Leave Your Comment