Aristoteles İletişim Modeli Nedir?

Bu yazı, Aristoteles İletişim Modeli’nin pratik bir açıklamasını sunmaktadır. Okuduktan sonra bu güçlü iletişim aracının temellerini anlayacaksınız.

Aristoteles İletişim Modeli nedir?

Eşsiz bir iletişim modelini ilk öneren ve yazan Aristo’ydu. Bugün onun modeli Aristoteles İletişim Modeli olarak anılıyor. Büyük filozof Aristoteles, bu doğrusal modeli MÖ 300’den önce yarattı ve kişilerarası iletişimden ziyade topluluk önünde konuşmaya ağırlık verdi. Basit model bir diyagramda sunulur ve günümüze kadar seminerler, dersler ve konuşmalar hazırlarken yaygın olarak kullanılmaktadır.

Aristoteles iletişim diyagramı modeli

Aristoteles İletişim Modeli diyagramı kabaca beş öğeye ayrılabilir. Konuşmacı, bu modeli konuşmacı odaklı bir model yapan en önemli faktördür. Halka bir konuşma yapmak konuşmacının görevidir. Seyircinin rolü pasiftir. Bu durum Aristoteles İletişim Modeli’ni hoparlörden alıcıya tek yönlü bir model yapar.

Konuşmacının Rolü

Aristoteles İletişim Modeli’ne göre, konuşmacı iletişimde ana figürdür. Bu kişi tüm iletişimden tamamen sorumludur. Bu iletişim modelinde, konuşmacının sözlerini dikkatlice seçmesi önemlidir. Dinleyicilerini analiz etmeli ve konuşmasını buna göre hazırlamalıdır. Aynı zamanda doğru vücut dilini benimsemeli, uygun göz teması ve ses modülasyonu sağlamalıdır. Seyirciyi ikna etmek için, boş ifadelerden, şaşkın bakışlardan ve monoton konuşmalardan her zaman kaçınılmalıdır. Seyirci, konuşmacının parasını ağzının olduğu yere kolayca koyma yeteneğine inanmalıdır.

Bir örnek. Bir politikacı (konuşmacı) bir seçim kampanyası sırasında (vesileyle) bir pazar meydanında konuşma yapar. Amacı, mevcut vatandaşların (izleyicilerin) ve televizyonda konuşmayı potansiyel olarak izleyen vatandaşların oylarını kazanmaktır. İnsanlar, onun görüşlerine inanırlarsa, politikacıya oy verecekler (etki). Aynı zamanda, hikayesini sunma biçimi de izleyiciyi ikna etmek için çok önemlidir.

Politikacı, partisinin bakış açılarından bahseder ve muhtemelen izleyicilerine aşina olacaktır. Diğer durumlarda, dinleyiciyi aktif olarak önceden araştırmak ve potansiyel bakış açılarını veya fikirlerini belirlemek daha uygun olacaktır.

Retorik Üçgen

Retorik üçgen, esasen retoriğin üç unsurunu organize etme ve ayırt etme yöntemidir. Retorik üçgen, doğrudan iletişim durumlarında kullanılacak üç ikna edici stratejiden oluşur. Aristoteles, Aristoteles İletişim Modeli’nde bir üçgen kullanmadı ama üç ikna modunu, yani logolar, pathos ve ethos’u etkili bir şekilde tanımladı. Bu ikna modları, tartışmaların karşılıklı paylaşıldığı konuşmalar sırasında her zaman birbirini etkiler, aynı zamanda konuşma sırasında olduğu gibi tek yönlü iletişimde de.

Ethos

Ethos, özellikle eldeki konuyla ilgili olarak yazar veya konuşmacının güvenilirliği ve yetki derecesi ile ilgilidir. Bir doktorun ahlakı, yıllarca süren çalışma ve eğitimin sonucudur. Nitelikleri nedeniyle, bir doktorun sözleri önemli derecede yetki içerir.

Ancak kişinin ahlakı göz açıp kapayıncaya kadar zarar görebilir. Örneğin, saygın bir politikacı, yolsuzluk skandalları gün ışığına çıktığında ve özel hayatının siyasi bakış açılarıyla tamamen zıt olduğu ortaya çıktığında ortaya çıkabilir. İletişimde ethos oluşturmak için ipuçları:

• Hedef gruba uyan kelimeler kullanın
• İletişimi profesyonel tutun
• Kelimeler gerçekler olarak sunulmadan önce araştırma yapın
• Nitelikli uzmanların önerilerini kullanın
• Mantıklı bağlantılar kurun ve yanılgılardan kaçının

Pathos

Pathos’un gerçek çevirisi duygudur. Retorikte, pathos, dinleyiciyi ve konuşmacının mesajına tepki verme şeklini ifade eder, Aristoteles İletişim Modeli’ndeki merkez. Pathos’un arkasındaki fikir, izleyicinin kendileriyle iletişim kurduklarını hissetmesi gerektiğidir. Bazı durumlarda kendilerini daha güvende, bazılarında daha üzgün, kızgın veya duygusal hissetmek isterler. İkinci Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında Adolf Hitler, on binlerce kişinin önünde çok sayıda konuşma yaptı. Sözleri ve özel telaffuzu, dinleyicilerinin ona ilgi duymasını sağladı. Pathos, duygu da bu yüzden istismar edilebilir. Örneğin, satış dünyasında sunulan bir ürünü satın almamanın yanlış sonuçları nedeniyle insanlar endişeli olabilir. Satış stratejilerinde duyguların manipüle edilip edilemeyeceği sorusu hassas bir sorudur. Hayır kurumları için para toplarken, bu biraz sosyal olarak kabul edilebilir. Bununla birlikte ürün veya hizmet satarken birçok kişi şüphelerini dile getirecektir. Yine de patolojilerden yararlanmak çok etkili olabilir. Duyguları etkili bir şekilde ele almak için ipuçları:

• İnsanların katılımı mizahla uyarılır. Her zaman farklı mizah türlerini aklınızda bulundurun
• Güçlü duyguları uyandırmak için resimler veya diğer görsel materyalleri kullanın
• Coşku veya kaygı uyandırmak için kişinin sesinin tonlamasına ve temposuna dikkat edin.

Logolar

Logoların doğrudan çevirisi mantıksaldır ama retorikte daha geniş bir şekilde konuşmacının mesajına ve daha spesifik olarak argümanı oluşturan gerçeklere, ifadelere ve diğer unsurlara atıfta bulunur. Aristoteles iletişim modeline göre, logolar kişinin argümanının en önemli parçasıdır. Bu yüzden satış görüşmelerinin her zaman bu özel unsuru vurgulaması çok önemlidir. Mantığa başvurmak aynı zamanda paragrafların ve argümanların uygun şekilde sıralanması gerektiği anlamına gelir. Gerçekler, istatistikler ve mantıksal akıl yürütme burada özellikle önemlidir. Logoları analiz ederken her zaman kendinize şunu sorun:

• Bağlam nedir? Hangi koşullar geçerlidir?
• Olası karşı argümanlar nelerdir?
• İddiamı destekleyen herhangi bir kanıt var mı? Her zaman bundan bahset
• Genellemelerden doğru bir şekilde kaçıyor muyum ve yeterince spesifik miyim?

Retoriğin Doğru Kullanımına Bir Örnek

Retoriği çok iyi anlayan ve onu etkili bir şekilde uygulayan bir adam Pixar Animation, NeXT ve Apple’ın kurucusu Steve Jobs’du. Ayrıca Aristoteles iletişim modelini etkili bir şekilde uyguladı. Bu iş gurusu, iletişim teknikleri açısından kendi neslinin diğerlerinden üstündür. Şirketin ürünleri ve gelecek vizyonu hakkında sürekli bir dizi mesaj ve temayı iletme yolları hakkında çok fazla araştırma yapılmıştır.

İletişim uzmanları özellikle Steve Jobs’un ahlakını ayırt ediyor. Onun ethos derecesi veya güvenilirliği, logoları ve pathos’u nasıl kullandığı üzerinde büyük bir etkiye sahipti. Ethos düşük olsaydı, Steve Jobs yüksek düzeyde pathos ve düşük düzeyde logo kullanırdı. Ethos yüksek olsaydı, düşük seviyelerde pathos ve yüksek seviyede logo kullanırdı.

Retorik üçgenin etkili kullanımına ek olarak Jobs, görüşlerini ve hedeflerine uyacak şekilde tartışmaları tekrar etme, yeniden karıştırma ve büyütme gibi retorik stratejilerin bir karışımını da kullandı. Amplifikasyon, kullanıcının değerini ve anlaşılırlığını artırmak için bilgi ekleyerek bir dizi kelimeyi geliştirdiği edebi bir tekniği ifade eder.

Ne düşünüyorsunuz?

Aristoteles iletişim modeline aşina mısınız? Bu bilgileri iletişim becerilerinizi geliştirmek için nasıl kullanabileceğinizi düşünüyorsunuz? Etkili iletişim için başka ipuçlarınız var mı? Başka öneriniz veya eklemeniz var mı?

Düşüncelerinizi ve bilginizi aşağıdaki yorum kutusunda paylaşabilirsiniz.

Bu makaleyi beğendiyseniz, modeller ve yöntemler hakkındaki en son gönderiler için bültenimize kaydolabilirsiniz.

Kaynakça